Meer dan twee jaar geleden belandde ik voor de eerste keer op de beboste Kluisberg. We spreken volle coronatijd, iedereen sloeg nog aan het wandelen. Dat de knooppuntenwandeling van Routen toen de blog niet haalde, had alles te maken met de drukte die er heerste. Pas vorige week kwam het er eindelijk van om de Kluisbos wandelroute aan een retake te onderwerpen. Deze keer slaagde zelfs het grijze weer er niet in om jullie een verslagje te onthouden. In deze post neem ik je mee op een wandeling van 6,3 km in het Zuid-Vlaamse Heuvelland en het Waalse Pays des Collines.
Grensweg door het Kluisbos
De natuur trekt zich niets aan van de taalgrens: het landschap van de Vlaamse Ardennen gaat in Kluisbergen naadloos over in de rollende heuvels van le Pays des Collines. Het Kluisbos bevindt zich precies op de scheidingslijn tussen de twee taalgebieden, boven op de Kluisberg of de Mont de l’Enclus, een getuigenheuvel die met zijn 141 m één van de paradepaardjes van de Vlaamse Ardennen is. Het Vlaamse deel van het bos is ongeveer 200 ha groot, terwijl het Waalse deel van het Bois de l’Enclus goed is voor zo’n 100 ha beboste glooiingen.
Centraal in het Kluisbos bevindt zich een oude grensweg die de heuvelkam volgt en Vlaanderen en Wallonië van elkaar scheidt. Deze Torenweg kruist verschillende boswegen, en halverwege bevindt zich een kruispunt genaamd ‘de Vierschaar’, waar vroeger recht werd gesproken. Hier staat ook ergens een overblijfsel van een oude uitkijktoren die nog door het leger van Napoleon werd gebruikt.
De 6,3 km lange Kluisbos wandelroute leidt je vanaf de Torendreef in de Kluisbergse deelgemeente Ruien naar de panorama’s van het Waalse Mont-de-l’Enclus. Officieel is de route ongeveer voor de helft onverhard, maar in realiteit is dit meer. De Rue de la Cavée bijvoorbeeld, hoewel integraal aangegeven als verhard, gaat uiteindelijk over in een begrinte/begraste voetweg die wat verderop niet meer is dan een smal overwoekerd betonpad. Een relatief harde ondergrond inderdaad, maar niet te verwarren met ‘toegankelijk voor kinderwagens en rolstoelen’.
De Berg van de Kluizenaar
Ruien is een landelijke gemeente die door haar ligging langs de Schelde toch enige industrie kent. Van 1958 tot 2013 was de elektriciteitscentrale van Ruien, een thermische kolencentrale, verantwoordelijk voor de hoogste CO2-uitstoot van ons land! Op 3 juni 2017 werden de schoorstenen en de koeltoren met explosieven naar beneden gehaald. In de plaats van de oude elektriciteitssite kwam, helaas, een nieuw bedrijventerrein. Hierdoor is de aankomst met de auto in Ruien niet de meest idyllische, maar gelukkig maakt de Kluisberg in het vooruitzicht — letterlijk — dat goed. Eens je de Bergstraat oprijdt en bovenaan uitkomt in het Franstalige dorpje Orroir denk je al snel niet meer aan industrie.
De Kluisberg dankt zijn naam aan een kluizenaar die ook de mascotte is van brouwerij Kluiz. Volgens de legende werd in het jaar 620 de karavaan van prins Salvaert uit Dijon aangevallen in een woest woud. Het hele gevolg werd gedood, behalve de zwangere Ermengarde de Roussillon, Salvaert’s vrouw, die door de commotie beviel van een zoon. Voor ze door de aanvallers onder leiding van graaf Phinaert werd weggeleid, verborg ze de pasgeborene onder een struik bij een bron. Het kind werd gevonden en opgevoed door een kluizenaar die hem de naam Liedericq gaf. Deze Liedericq stichtte later de steden Rijsel en Brugge en werd de eerste graaf van Vlaanderen. Wat er ook van aan is, er zijn trouwens verschillende versies van de legende, het verhaal moet wel iets van historische wortels hebben. Kluisberg of Mont de l’Enclus verwijst tenslotte naar de ‘Berg van de Kluizenaar’. Op oude kaarten van de gemeente zijn bovendien verschillende plaatsen te vinden die in de legende worden genoemd.
De Kluisbos wandelroute start officieel op de parking aan de Torendreef in Ruien, maar die vindt niet elke GPS. Je kan gerust ook vertrekken op de parking vlak bij wandelknooppunt 33, die je bereikt door op het einde van de Bergstraat linksaf te slaan op de Enclus du Haut. Ook la Maison du Randonneur ter hoogte van KP 32 waar eveneens enkele parkeerplaatsen zijn, is een goed vertrekpunt.
Klimmetjes en panorama’s
Waar je ook vertrekt, de knooppunten op de Kluisbos wandelroute leiden je door het heuvelende bos en langs prachtige Henegouwse panorama’s. Je betreedt het bos via de speelzone Bosuil en vervolgens is het genieten van de klimmetjes via steile, kronkelende bospaden omzoomd door eiken, berken en esdoorns. Ter hoogte van de Vierschaar, waar ook de Bosbaar gelegen is, duik je het Waalse stuk van het bois de l’Enclus in. Op de afdaling naar het dorpje Amougies word je getrakteerd op glooiende vergezichten. Trage wegen wijzen vervolgens de weg terug naar Enclus du Haut en zijn nostalgische horecagelegenheden.
Het Kluisbos is een populaire wandelbestemming en dat zal je helaas geweten hebben. De Kluisbos wandelroute is dan ook een leuke gezinswandeling, al is ze geenszins te doen met wandelwagens. Onderschat ook de 158 hoogtemeters niet. Voor die inspanning word je dan wel weer beloond met spectaculaire vergezichten en een tikkeltje Waalse nostalgie. De natuur mag dan wel geen onderscheid maken, elke stap over de taalgrens voelt toch een beetje aan als reizen …
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend of verbonden met het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!