Voorde, een pittoresk dorpje dat vermaard is om zijn eeuwenoude volkstraditie van ‘de puitenrijders’. Maar ook een dorp doorsneden door de elkaar kruisende rijkswegen Aalst-Geraardsbergen en Brussel-Oudenaarde. Hmm… En toch ging ik er wandelen. In het kader van het Uitvoeringstraject Trage Wegen Ninove kregen paden of wegen die bestemd zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer de voorbije jaren namelijk een heuse heropwaardering. Daaruit volgde in 2018 o.a. ook een wandellus in de Ninoofse deelgemeente: de Puitenwandeling. In dit artikel neem ik je mee naar deze wandelroute met een knipoog naar het folkloristische verleden van het dorp.
Voorde en zijn Puitenrijders
Dat ook een dorp zonder dorpsplein charmant kan zijn, bewijst Voorde, een deelgemeente van Ninove. De bebouwing concentreert er zich vooral langs de grote steenwegen. Erg veel straten zijn er verder niet, trage wegen echter wel, en dat komt het landelijke karakter van het dorp uiteraard ten goede.
De kleurrijke traditie van de puitenrijders vond zijn oorsprong enkele eeuwen geleden in de landelijke gemeenschappen van Vlaanderen. Tijdens de puitenrijderswedstrijden streden de deelnemers, gewoonlijk jongemannen, om de titel van ‘puitenrijder’ door met een platte kruiwagen met daarop een levende puit (dialect voor kikkers) over een bepaalde afstand te racen. Het doel was om zo snel mogelijk de finishlijn te bereiken zonder dat de beestjes af de kruiwagens sprongen.
Deze vorm van volksvermaak werd vaak georganiseerd tijdens lokale jaarmarkten, kermissen of andere feestelijke gelegenheden. Hoewel de puitenrijderstraditie in de loop der jaren aan populariteit heeft ingeboet, worden er nog steeds sporadisch evenementen georganiseerd om het unieke culturele erfgoed te vieren. In Voorde staat elk jaar tijdens het laatste weekend van augustus een ‘puitenkermis’ op de agenda. Deze dolle 4-daagse belooft een betoverend schouwspel dat de tijd lijkt te trotseren en de rijke geschiedenis van Voorde levendig houdt.
Ik vatte de Puitenwandeling aan in de Sint-Marcellusstraat, niet ver van de parochiekerk Sint-Pieters-Banden. Na het oversteken van de kruisende straat (Cambergstraat) kwam ik al meteen terecht op het netwerk van trage wegen. Na de voorstelling van het tracé in 2018 bewegwijzerde men de route en volgde een inwandeling in samenwerking met de vzw De Puitenrijders. Vijf jaar later vond ik niet meer alle wegwijzertjes terug. Verdwenen, overwoekerd of ik simpelweg niet gezien, wie zal het zeggen, maar het kan zeker geen kwaad om de route op kaart bij te hebben.
Trage wegen
Trage wegen hebben een belangrijke rol in het bevorderen van duurzame mobiliteit, het stimuleren van een gezonde levensstijl en het behoud van cultureel en natuurlijk erfgoed. Ze bieden een veilige en milieuvriendelijke manier om te reizen en stellen ons in staat om te genieten van de omgeving, weg van het gemotoriseerde verkeer.
Ondanks de aanwezigheid van bovengenoemde gewestwegen, ondervond ik op de Puitenrijderswandeling helemaal geen hinder van de drukke banen. Hier en daar moest ik een steenweg oversteken, maar daarna dook ik steeds meteen weer een trage weg in. Bye verkeer en drukte, hello stilte en rust. De route van 7,4 km is grotendeels onverhard. Het landschap is niet volledig vlak, maar zware klimmetjes zijn er niet.
Onverharde veldwegen en voetwegjes staan voor modder bij regenweer en stof in de zomer. De seizoenen zorgen bovendien voor een steeds wisselend landschap: spectaculaire vergezichten in de winter kunnen in de zomer plots beperkter zijn door hoge gewassen op het veld of natuurlijke begroeiing.
Natuur
Wanneer ik ga wandelen ben ik vooral gefocust op de natuur en de interne rust die zij me verleent. Ik maak er een sport van om in ons kleine dichtbevolkte land wandelroutes te vinden die me toch even het gevoel geven ver van de drukke, bewoonde wereld te zijn. Alle historische of culturele landmarks die ik tegenkom zijn mooi meegenomen, maar ik ga er niet specifiek naar op zoek.
Op de Puitenwandeling had ik — mea culpa — dan ook niet echt oog voor cultureel erfgoed, maar dat was zeker wel aanwezig. Sommige bezienswaardigheden zoals de parochiekerk, de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes of die van Onze-Lieve-Vrouw-Ten-Beukenboom (nu verbouwd tot woonhuis — zálig!) kwam ik gewoon op de route tegen. Om andere (een kasteel verscholen achter een beboomde dreef, een gerestaureerde gewezen pastorij, het ludieke standbeeld van de Puitenrijders enz.) te zien, had ik iets meer moeite moeten doen. De stad Ninove heeft een handige brochure gemaakt voor wie een volledige routebeschrijving of meer achtergrondinformatie wenst. Je leest er bijvoorbeeld ook wat ‘de Kalvaar’ en ‘de Vuile Voorschoot’ zijn.
Trage wegen topper
In haar categorie van ’trage wegen wandeling’ is de Puitenwandeling wat mij betreft een topper. De vele veldwegels en voetwegen die je ondanks de nabijheid van twee gewestwegen onderdompelen in een oase van rust — op een zondagnamiddag althans — en trakteren op schitterende landschappen en natuurgebieden zoals de Beverbeekvallei … Alle zetten ze me ertoe aan om de wandeling alvast in dit seizoen een ⭐ te geven. Ik betrapte mezelf er zo op vaak “Wat mooi” te zeggen, dat ik het na een tijdje alleen nog durfde denken.
O ja, ik zou het nog vergeten: op één van de wegels kwam ik piepkleine, ongelofelijk goed gecamoufleerde, jonge puitjes tegen, die zich met velen tegelijk aan kamikazesprongen over het pad waagden. Misschien waren het wel verre nakomelingen van diertjes die ooit meereden op de karren van de Puitenrijders …
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies, schade of letsel voortkomend uit of verbonden aan het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!
Bronnen: Ninove.be