Pakweg een jaar geleden had ik nog nooit van Paulatem of Beerlegem gehoord. En Dikkele … Was dat niet ergens in West-Vlaanderen? Maar neen, het zijn dorpjes in de Oost-Vlaamse Zwalmstreek op nog geen 20 km van waar ik woon. Dan denk je dat je de wereld kent … Vorige week maakte ik alweer een pareltje van een wandeling, grotendeels langs de oevers van de Zwalmbeek. Om mijn route uit te stippelen gebruikte ik voor het eerst de app Wandelknooppunt. Van de app zelf was ik niet erg onder de indruk, maar mannekes toch, wat een wandeling! Wandelen in de Vlaamse Ardennen gaat gewoon nooit vervelen.
Wandelen in de Vlaamse Ardennen
Ik zei het eerder al: wandelen in de Zwalmstreek voelt een beetje aan als hiken op reis. In het dal van de Zwalmbeek (of kortweg ‘Zwalm’), een zijrivier van de Schelde, ligt de Zwalmvallei. Het wandelnetwerk ‘Zwalmvallei’ is, naast Bronbossen en Getuigenheuvels, één van de drie grote wandelnetwerken van de Vlaamse Ardennen. Schilderachtige dorpjes liggen er verspreid over glooiende heuvels en zijn verbonden door een netwerk van meer dan 200 km wandelpaden via officiële, bewegwijzerde knooppunten.
Langs de oevers van de Zwalm
De route die ik uitstippelde omvat 20 wandelknooppunten over een totaal van 14 km. Je wandelt langs holle wegen, prachtige kouters, goed verstopte buurtpaden en de pittoreske oevers van de Zwalm en de Munkbosbeek.
Starten doe je in Beerlegem, bekend om het eeuwenoude Kasteel Ten Bieze. Dit barokke bouwwerk wordt omgeven door een prachtig park deels in Engelse en deels in Franse stijl, vol oude beuken en eiken. De slotgracht en de vijvers van het domein worden via een systeem van leidingen en sluizen gevoed door de Munkbosbeek en door een dertiental bronnen. Op het voorplein van het kasteel staat een monumentale Libanese cider die volgens de legende door Jan Zonder Vrees zou zijn meegebracht van de laatste kruistocht uit het Heilige Land.
Van daaruit wandel je verder naar Sint-Maria-Latem. Op je route bevinden zich enkele kapellen, zoals de eerste kapel van de Ommegang. Via de oever van de Zwalm passeer je enkele authentieke watermolens. De bekendste zijn de IJzerkotmolen met een geschiedenis die teruggaat tot het begin van de 15de eeuw en de Zwalmmolen die al bijna 1000 jaar (!) voortgestuwd wordt door de Zwalmbeek. Het gebouw van die laatste werd gerestaureerd en voorzien van een kleine waterkrachtcentrale.
De Munkbosbeekvallei
Via Hundelgem kom je uiteindelijk terecht in Dikkele waar de tijd is blijven stilstaan. Het dorp behoort tot de 50 mooiste dorpen van België. De Munkbosbeek slingert er nog door het landschap zoals vroeger. De vallei en de beek zijn genoemd naar het Munkbos dat ooit de schuilplaats was van Jan de Lichte en zijn beruchte bende.
Soms eeuwenoude, onverharde buurtwegen verbinden de dorpen Dikkele en Beerlegem en trakteren je op weidse vergezichten en schijnbaar eindeloze akkers die achter de horizon verdwijnen. Door de erfgoedwaarde is een groot deel van de Munkbosbeekvallei — niet verwonderlijk — beschermd als landschap.
Het laatste stukje van de wandeling langs de Munkbeekbosvallei heeft nog een leuke verrassing in petto. Natuurpunt beheert er verschillende percelen bos en weiland en wil in de toekomst nog meer natuur veilig stellen. Via een echte trap klim je over de schrikdraad van een weide; in de verte hoor je de runderen loeien. Toen ik dit punt van de wandeling bereikte, begon het al te schemeren. Het vooruitzicht om in het donker tussen de koeien te lopen vond ik niet erg prettig, maar gelukkig stonden de beestjes al op stal.
Wandelparadijs
De pittoreske dorpjes waar kinderkopjes vaak de norm zijn en hun historisch erfgoed, met elkaar verbonden door holle wegen, onverharde buurtwegen en de meest charmante paden maken van deze streek een heus wandelparadijs. Hoewel ik heel graag mijn eigen weg zoek, moet ik het voordeel van de wandelknooppunten toch erkennen. Soms gebeurt het wel eens dat ik mijn route moet omleiden omdat een pad niet langer beschikbaar is (bv. omdat het privé-eigendom geworden is); een risico dat je met de officiële wandelknooppunten niet loopt.
Het bewegwijzeren en onderhouden van de knooppuntennetwerken vraagt een grote financiële investering. Er zijn dan ook voorwaarden verbonden aan het uitbouwen van deze wandelnetwerken. Zo moet een gebied bijvoorbeeld voldoende groot en landschappelijk aantrekkelijk genoeg zijn om een dergelijke investering te verantwoorden. Dit wil zeker niet zeggen dat een gebied zonder wandelknooppunten niet de moeite waard is! Bepaalde mooie gebieden zijn gewoon te klein of te versnipperd om aan de voorwaarden voor bewegwijzerde knooppunten op hun grondgebied te voldoen. Dit houdt daarentegen wel in dat paden die bewegwijzerd zijn met de bekende wit-rode bordjes steevast de moeite waard zijn. Daarnaast valt het gebruiksgemak van knooppunten niet te onderkennen, zeker voor wie niet over een GPS beschikt.
Onderaan vind je de praktische informatie over deze wandeling, alsook het GPX bestand, de route met wandelknooppunten op de kaart én een oplijsting van de te volgen knooppunten. Geniet van deze prachtige wandeling in de Zwalmvallei!
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend of verbonden met het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!