In maart sprokkelde ik ochottekes 30 wandelkilometers bij elkaar. Niet fameus … Het weer zat niet mee en mijn energiepeil stond historisch laag. Maar kijk, tijdens het paasweekend lokten de lentezon en de herinnering aan een knuppelpad mij naar het Land van Aalst. Ik verkende er opnieuw het fabuleuze Kluizenbos, deze keer via een aanloopje langs het Aalsterse Somergembos. Wat ik van deze ‘blauwe’ wandelroute van Natuurpunt vond, kom je te weten in deze post. Één ding kan ik je wel al meteen verklappen: waterdichte ‘moddervette’ wandelschoenen zijn een must!
Rood, blauw en groen
Het ‘Land van Aalst’ is een stukje van Vlaanderen dat van 1046 tot 1164 onder direct gezag van de Duitse keizer stond en niet dat van de Franse koning zoals de rest van het graafschap. De heren van Aalst was echter geen lange geschiedenis gegund. Na de dood van de laatste graaf van Aalst, kwam al na iets meer dan een eeuw een einde aan het geslacht. Het leencontract werd verbroken en de heerlijkheid viel opnieuw in handen van de graaf van Vlaanderen. Het Land van Aalst werd gedegradeerd tot burggraafschap.
Gelukkig trekt de natuur zich niets aan van politieke degradaties. Het oude Land van Aalst situeert zich op de grens van Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant. Hier kenmerkt een afwisseling van heuvelkammen met zachte hellingen en brede valleien het landschap: de zogenaamde ‘Brabantse Kouters’. Natuurpunt stippelde in dit zacht glooiende landschap op de grens van Aalst en Affligem maar liefst drie wandelroutes uit: rood, blauw en groen.
De groene wandeling is met haar 7,9 km de langste van de drie bewegwijzerde routes. Starten doe je aan de abdij van Affligem en het grootste deel van de route leg je af op Vlaams-Brabants grondgebied. Dit in tegenstelling tot de iets kortere blauwe route (5,9 km) die een stukje Kluizenbos combineert met een start in het Aalsterse Somergembos, en passant langs golfclub De Kluizen. De rode route tenslotte, is de kortste (1,8 km) en beperkt zich tot een rondje door het bos zelf. Vorig jaar volgde ik al de groene en de rode route (hier lees je daar alles over); deze keer koos ik voor de blauwe wandellus. Sporen van de heren van Aalst zijn er niet, al doet het imposante gebouw van hippisch complex Hof Somergem wel denken aan een hofstede.
Van Somergembos …
Het Somergembos is een langgerekte groenas die zijn takken uitspreidt tussen de natuurgebieden Osbroek-Gerstjens en het Kluizenbos. Het bescheiden stadsbos is genesteld in de vallei van de Somergembeek die ontspringt nabij het Kluizenbos en verder door het landschap kronkelt om dan uiteindelijk uit te monden in de Gerstjens.
Het Somergembos is een jong bos. Een eeuw geleden werd de strook grasland die het toen was nog gebruikt als stort. Een deel van het huidige bos fungeerde zelfs ooit als vliegveld. Met de aanleg van het eigenlijke groengebied werd pas gestart in de jaren 90. Omgevingswerken en aanplantingen werden uitgevoerd en op sommige plaatsen werd de Somergembeek weer opengegooid. Verwacht hier geen statige reuzen of dichte begroeiing; het landschap is een harmonieuze mix van open grasvelden, moeraszones en zorgvuldig gekozen inheemse bomen. Langs de beekvallei accentueren rijen markante knotwilgen de natuurlijke schoonheid van het gebied.
De blauwe wandellus start aan de Schietbaan in Aalst, vlak aan het Somergempark. Anders dan dat de naam misschien doet vermoeden, is dit een project van sociale woningen waarvan de realisatie overigens niet vlekkeloos verlopen is (en nog steeds aan de gang is). Een mooie aanloop is het niet, helemaal anders dan de start aan de abdij van Affligem op de groene route. Een omleiding langs de werf brengt je via een ophaalbrugje op het (verharde) pad naar het Somergembos. En passant langs golfclub De Kluizen en een doorsteekje naast de voetbalterreinen van de jeugdafdeling van Eendracht Aalst, kom je in de Affligemdreef. Via een vrij recent (2019) aangelegd wandelpad bereik je uiteindelijk het Kluizenbos.
… naar Kluizenbos
Het Kluizenbos is één van de oudste bossen van Aalst/Affligem. Samen met het Kravaalbos in Meldert maakte het ooit deel uit van het Kolenwoud dat lang geleden zowat heel Midden-België besloeg. Rond de tijd van Julius Caesar strekte dit gigantische woud zich uit van de oevers van de Rijn en de Moezel tot aan de Noordzee. Ten tijde van de Franse revolutie werd het Kluizenbos bijna volledig omgezet in akkers en weiden. Gelukkig bleef zo’n 50 ha van het bos in gebruik als productiebos en bleef de oude vegetatie bewaard. De bronnen van de eerder vermelde Somergembeek zorgen voor een drassige ondergrond met kenmerkende begroeiing. Natuurpunt zet zich in om inheemse soorten te beschermen en invasieve (zoals reuzenbereklauw) te bestrijden.
Het ‘Cluyse bos’ zoals het ooit genoemd werd, dankt zijn naam aan een kluis of cella waar monniken (van de Henegouwse abdij van Lobbes) als kluizenaars woonden. Deze kluis werd in de 7de-8ste eeuw opgericht op een plek die geassocieerd werd met een heidense (Keltische) boom- en broncultus. Daar vind je vandaag de 18de-eeuwse Kluiskapel. Ook is er nog het zogenaamde ‘Kluizenputje’, een bron die volgens het volksgeloof niet alleen helende krachten voor blinden bezit, maar ook de vruchtbaarheid zou bevorderen. Op de blauwe wandelroute passeer je de kapel echter niet; daarvoor moet je de groene lus volgen.
Lees verder onder de foto’s. Je kan op de foto’s klikken om deze te bekijken in een slideshow.
Prettig vettig maar geen ⭐
De groene en rode wandelroutes volgde ik volgend jaar op een zonnige juniavond. Het grotendeels onverharde karakter van beide wandelingen met op de koop toe de knuppelpaden in het bos, leverden toen zonder aarzelen een ⭐ op. Daar droeg zeker ook de onmiskenbare historiek die deze streek uitademt aan toe. Om eerlijk te zijn miste ik deze bijzondere sfeer op de blauwe wandellus hoewel deze ook voor slechts 16 % verhard is. Op de blauwe route is ook van de glooiingen in het landschap nog niet veel te zien. De aanloop via het Somergembos, de golfclub en de voetbalterreinen is niet bepaald super sfeervol. Dat de wankele en bij nat weer glibberige boomstammenpaadjes in het Kluizenbos zelf momenteel vervangen worden door plankenpaden doet misschien eveneens iets af aan de charme, maar praktischer en veiliger is dat wel. Sowieso zijn waterdichte wandelschoenen een must bij vochtig weer, want niet overal houden plankjes je voeten droog.
Toch heeft de blauwe route ook enkele troeven in petto. Op het laatste stuk van de wandeling, aangesloten op het Somergembos, passeer je langs het Heuvelpark. Hier kunnen kinderen zich uitleven op de natuurlijke speelelementen. Kunstenaar Will ‘Willowman’ Beckers zorgde voor een levend kunstwerk: The Observer. Dit werk bestaat uit wilgen en hazelaars en zal dus blijven groeien en evolueren. Je kan in het 30 meter lange kunstwerk stappen en van daaruit de omgeving observeren: een grote poel met op de achtergrond een educatieve natuurschuur. Helaas bevind je je hier niet in the middle of nowhere en loert in de verte al de bovengenoemde werf …
Besluit: als je niet om een paar kilometertjes meer verlegen zit, ga dan voor de groene wandelroute, al is ook de heel korte rode wandellus zeker de moeite waard. Ben je niet zo’n ploeterfan, wacht dan een iets drogere periode af. Sowieso komt een passage langs het Kluizenbos het beste tot haar recht tijdens de late lente, de zomer of de vroege herfst.
Onder de foto’s vind je alle praktische informatie over de blauwe wandelroute.
Download hier het GPS (GPX) bestand van de route:
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies, schade of letsel voortkomend uit of verbonden aan het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!