“Doe maar eens geen bos”, zei manlief. OK, maar volgende week heb ik die boswandeling — herfst! — wel tegoed. Mijn lief had zin in een pittige-maar-ook-weer-niet-te-pittige stapper in een rustig gebied en zo kwam de Stiltewandeling Zuid vanuit Galmaarden in het vizier. In deze post neem ik je mee op een suggestieroute van iets meer dan 9 km waarop je een stuk van het stiltegebied Dender-Mark verkent. Laat je meevoeren langs licht heuvelende vergezichten in het Pajottenland en de Vlaamse Ardennen via bucolische trage wegen en landelijke straatjes.
Het Pajottenland
Lange tijd was ik exclusief verknocht aan de Vlaamse Ardennen, maar nadat ik mijn eerste wandelstapjes in het Pajottenland gezet had, was ik ook hopeloos betoverd door de charme van die streek. In het gedicht Aan mijn Payottenland uit 1924, bezong Pol de Mont destijds zijn nostalgische bewondering voor de zachtjes heuvelende, ruraal gebleven streek ten zuidwesten van Brussel in de provincie Vlaams-Brabant. Dat bucolische karakter is ook de dag van vandaag nog niet verdwenen. En daar wordt nauwgezet over gewaakt.
De knooppuntenroute Stiltewandeling Zuid op het wandelnetwerk Pajottenland start in het gezellige dorp van Galmaarden. Ik maakte kennis met de gemeente zonder kerktoren (de oude brandde af) op de drie Ringmuswandelingen die ik op hun beurt leerde kennen via de wandeling door 3 provincies. De gemeente bestaat naast Galmaarden zelf ook nog uit de deelgemeenten Tollembeek en Vollezele maar zal eind 2024 fusioneren met Gooik en Herne. Daardoor komt de teller op 3 gemeenten en maar liefst 12 dorpen te staan. Een goede zaak? De fusie belooft in ieder geval het landelijke kleinschalige karakter van de streek nog beter te beschermen. Hoera!
De Stiltewandeling Zuid vat je dus aan op het marktplein van Galmaarden, waar niet alleen enkele horecagelegenheden zijn maar ook een bakkerij gespecialiseerd in heerlijke mattentaarten (bakkerij Van Belle). De eerste ± 600 m van de wandeling, een aanloopje naar de eigenlijke lus, o.a. via een buurtweg, geeft je al een klein beetje een idee van wat je verder mag verwachten: glooiende agrarische landschappen. De route is normaal gezien ongeveer half verhard en half onverhard, maar door opgebroken straten is dit momenteel anders. In ieder geval, ook vanop de verharde stukken (lees: smalle, vaak holle plattelandswegen) is het ongeremd genieten van de prachtige panorama’s.
Stiltegebied Dender-Mark: Vlaanderen’s eerste
De Mark is een riviertje dat ontspringt in het Henegouwse Silly en ter hoogte van Geraardsbergen uitmondt in de Dender. Het gebied tussen beide rivieren, dat zich op het snijpunt van de provincies Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant bevindt, doopte men in 2001 om tot stiltegebied, Vlaanderen’s eerste. Twintig jaar later volgde ook een internationale erkenning en werd deze oase van rust door Quiet Parks International bekroond als het eerste (en nog maar het derde op Europese bodem) Urban Quiet Park van België.
Een stiltegebied is een milieubeschermingsgebied waarin de geluiden van de natuur de boventoon voeren. In een wereld die steeds luidruchtiger wordt, bieden stiltegebieden een kostbaar toevluchtsoord voor al wie op zoek is naar rust en stilte, ver weg van stadsgeluiden en drukke straten. Vaak omvatten stiltegebieden uitgestrekte natuurgebieden, waardoor ze dienen als beschermers van de biodiversiteit en het milieu. Ze bieden een veilig onderkomen voor inheemse fauna en flora en spelen een cruciale rol in het behoud van de natuurlijke omgeving.
De rustige omgeving en de mogelijkheid om te ontsnappen aan de drukte van alledag maken stiltegebieden ideale plekken voor zowel fysieke activiteit als ontspanning. Ze fungeren ook als bewustwordingsinstrument. Ze herinneren ons aan het belang van stilte en de positieve effecten ervan op ons welzijn. Ze bieden een kans om te reflecteren en onze band met de natuur te versterken, wat ons bewuster maakt van de ecologische uitdagingen waar we voor staan.
Het Stiltegebied Dender-Mark staat niet alleen garant voor een geweldige rustbeleving maar ook voor prachtige uitzichten en landelijke taferelen. Op de Stiltewandeling Zuid wandel je langs met knotwilgen omzoomde paden, veldwegels, holle wegen en plattelandsstraatjes. Met zo’n dikke 100 hoogtemeters is de wandeling van gemiddeld duurvermogen, misschien niet extreem uitdagend, maar enige mate van uithoudingsvermogen is toch gewenst. Zeker ter hoogte van de Congoberg waar je het standbeeld ‘De Ontvoering van Europa’ kan bezichtigen. Wie de Brabantse trekpaarden wil bewonderen (véél meer de moeite waard, IMHO) moet even van de route afwijken en nog iets hoger (rechtsaf) op de Congoberg gaan.
In alle eerlijkheid …
Stiltegebieden bieden ons de gelegenheid om te luisteren naar de rustgevende cadans van de natuur én naar onszelf. Helaas werd die rust voor mij op die zondagnamiddag enigszins verstoord door te hard rijdende auto’s op de smalle landwegen. Gelukkig lag een groot deel van de route opgebroken door wegenwerken, waardoor deze niet beschikbaar was voor doorgaand verkeer. Naar mijn gevoel is de Stiltewandeling Zuid dan ook niet de meest ontspannende route door het stiltegebied Dender-Mark.
Natuurlijk kwam ik heel wat mooie plekjes tegen en de uitzichten waren ook altijd fenomenaal. Hier en daar kruist de route die van de Ringmuswandelingen maar, als ik eerlijk mag zijn, vind ik die nog altijd mooier en gevarieerder. De Stiltewandeling Zuid deed mij een beetje denken aan de rode Ringmuswandeling, vooral que sfeer dan, want de routes overlappen slechts een heel klein stukje, nl. ter hoogte van ijshoeve De Calogne. Ook die wandelroute had voor mij niet dezelfde wow factor als de witte en zwarte routes.
Doen of niet dan, die Stiltewandeling zuid? Mijn oordeel is na zoveel wandelkilometers niet meer volledig neutraal. Ja, er zijn nóg mooiere routes, maar deze legden de lat steeds hoger en hoger voor mij. De Stiltewandeling zuid is beslist een mooie wandeling in een landelijk kader waarop je kennismaakt met de authenticiteit van het Pajottenland. Er zijn geweldige vergezichten, heerlijke onverharde passages, typische kronkelende en glooiende landwegen …
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend of verbonden met het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!