Na enkele omzwervingen in de Limburgse Kempen, Pajottenland en ‘mijn eigen’ Scheldeland, belandde ik deze week eindelijk nog eens in de Vlaamse Ardennen. Geprikkeld door de zeer welluidende alliteratie — naast wandelfan blijf ik vooral ook taalfanaat in hart en nieren — trok ik naar Zingem voor de Wannenlappers wandelroute. Ik maakte er kennis met een gemeente die zich in een bocht van de Schelde heeft gewrongen om een atypisch stukje van de Vlaamse Ardennen te vormen. Geen heuvels, wel vlak land doorsneden door grachten en knotwilgenrijen zoals het een Scheldemeers betaamt. Maar hoewel de wandeling een vliegende start maakte, bleef ik een beetje op mijn natuurhonger zitten. Twee dagen later keerde ik dus terug naar Zingem om er een andere wandelroute te verkennen: het Natuurleerpad. In deze post vertel ik je welke van de twee wandelingen mijn voorkeur genoten heeft en waarom. En natuurlijk kom je ook te weten wat een wannenlapper is!
De ‘wannenlappers’ van Zingem
Zingem is niet langer een gemeente op zich. In 2019 ging het immers samen met Kruishoutem, Wannegem-Lede, Nokere, Ouwegem en Huise op in de nieuwe fusiegemeente Kruisem. Dit terzijde. Zingem dus, etymologisch te verklaren als Germaanse nederzettingsnaam: Sigginga-heim of woonplaats van de lieden van Siggo (= de overwinnaar). Oudere archeologische resten wijzen echter reeds op bewoning in de Keltische periode en de ontdekking van een heuse muntschat uit de 3de eeuw, getuigt ook van Romeinse aanwezigheid.
In de 19de eeuw werd de landbouwgemeente Zingem vermaard om de teelt van wilgentenen, in de volksmond ‘wijmen’ of ‘wissen’ genaamd. Van die wilgentwijgen maakten de mandenvlechters wannen, platte manden waarmee de landbouwers het kaf van het koren scheidden. Om beschadigde of versleten wannen te herstellen, deed men beroep op zogenaamde ‘wannenlappers’.
Meuleken ’t Dal
De techniek van het ‘wannen’ is één van de oudste methoden voor het scheiden van de graankorrels van het kaf. Na het dorsen gooide men het graan omhoog waarbij de wind het lichte kaf wegblies terwijl de zware graankorrels in de wan bleven liggen. Tegenwoordig wordt dit gedaan met een maaidorser.
Ook voor het malen van graan doet men de dag van vandaag steeds vaker beroep op moderne technieken. Vroeger kwamen de graankorrels in Zingem terecht onder de maalstenen van Meuleken ’t Dal, één van de oudste en kleinste korenwindmolens van Oost-Vlaanderen. De houten staakmolen, waarvan de oorsprong teruggaat tot de vroege 14de eeuw, is sinds 1999 eigendom van de provincie Oost-Vlaanderen. Grondige herstellings- en onderhoudswerken zorgden ervoor dat de molen opnieuw maalvaardig is en frequent draait.
De Zingemse Scheldemeersen
Op de Wannenlappers wandelroute maakte ik kennis met alweer een ander stukje van de Scheldemeersen: Grootmeers en Kleinmeers. Sinds zij in 2004 in het beheer van Natuurpunt kwamen, doet men er alles aan om deze twee natuurgebieden langs de Schelde zoveel mogelijk in hun oude glorie te herstellen. Daartoe wordt Grootmeers begraasd, terwijl Kleinmeers gemaaid wordt. Ook werd er een moeraszone aangelegd waar tal van planten kunnen groeien. Je wandelt er via onverharde paden langs waterlopen, akkers en graslanden. En hoewel je op de Wannenlappers wandelroute kennismaakt met deze mooie natuurgebieden, proef je er pas ten volle van op het Natuurleerpad.
De Wannenlappers wandelroute op een grijze zomerdag, het Natuurleerpad onder een stralend blauwe hemel. Je zou kunnen denken dat mijn mening enigszins gekleurd werd door de zon. Ik kan je garanderen dat dat niet zo is. Ook in een somber daglicht vond ik de panorama’s van de Zingemse Scheldemeersen prachtig; de molen kwam zelfs beter tot zijn recht, de gietijzeren restanten van de oude sluis in de Weistraat lieten zich even graag fotograferen …
Wannenlappers versus Natuurleerpad
Beide wandelroutes starten aan het administratief centrum van Zingem en de eerste anderhalve kilometer is identiek. Je passeert Meuleken ’t Dal en duikt meteen via de veldweg de Scheldemeersen in. Direct valt de drukte weg; de stilte wordt tastbaar.
Op de Wannenlappers wandelroute verlaat je na 1,5 km de veldweg om via de Dijkstraat en de Damstraat op het jaagpad langs de Schelde uit te komen. Hoewel dit smalle, rustige straatjes zijn, verkies ik persoonlijk het traject van het Natuurleerpad. Ook hier kom je uiteindelijk uit op het jaagpad, maar dit doe je via onverharde paden en plankenpaden dwars door de meersen. En hoewel het stuk langs de Schelde langer is op het Natuurleerpad (2,5 km) dan op de Wannenlappers wandelroute (1,7 km), is het vooral wat daarop volgt dat doorslaggevend is.
Na het stukje door de Scheldemeersen en langs het jaagpad, wandel je op de Wannenlappers wandelroute hoofdzakelijk verder langs verharde wegen en door woonwijken om uiteindelijk uit te komen bij de kerk van Zingem. Het Natuurleerpad voert je echter terug naar het hart van de meersen, een landschap dat soms heel sterk doet denken aan de Limburgse heides. En je komt er één van de mooiste en meest rustgevende vlonderpaden uit Oost-Vlaanderen tegen!
Twee mooie wandelingen, maar …
De Wannenlappers wandelroute en het Natuurleerpad zijn twee mooie wandelingen. Omwille van de full immersion in de Scheldemeersen geniet die laatste echter mijn persoonlijke voorkeur. Want wát voor onderdompeling! De Kalkense Meersen en de Merelbeekse Scheldemeersen kende ik al als mijn broekzak — pun intended, een broek kan immers verwijzen naar ‘vochtig laagland, moeras’ — maar toch werd ik opnieuw aangenaam verrast door het unieke Zingemse grasland. Voeg daar nog een paar wilde vlonderpaden aan toe … Weerstand was zinloos.
Of ik je zou afraden om de Wannenlappers wandelroute te maken? Neen, dat zeker niet. Toch zou ik je veel liever overtuigen om te kiezen voor het Natuurleerpad (tenzij je per se langs de de oude sluis in de Weistraat of de Sint-Bavokerk wil wandelen). Ware het niet voor het lange stuk langs het jaagpad (2,5 km is best veel op een totaal van 8,7 km), dan gaf ik deze wandeling een dikke, vette ⭐. De onverharde paden langs akkers en waterlopen, de avontuurlijke plankenpaden tussen vreedzame grazers maken het Natuurleerpad tot de perfecte natuurwandeling in landelijk Zingem! Niet twijfelen, doen!
Natuurleerpad Praktisch
Wannenlappers praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies, schade of letsel voortkomend uit of verbonden aan het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!